Terra e silencio: a pintura mineral de Jesús Cubillo
Cando, atendendo o convite do médico e escritor Pablo Vaamonde, visitei a exposición de Jesús Cubillo no Colexio de Médicos da Coruña, o primeiro que me chamou a atención foi o aporte matérico das pezas. A superficie non aparecía plana, senón salferida de picoutos de diversos tipos e ordes. Cadros cunha certa dimensión escultórica nos que o predominio do óxido, do ferruxinoso é total.
A proposta de Cubillo defínese por unha austeridade allea a calquera tentación exuberante ou vizosa e a gamas ou matices deslumbrantes… Ao contrario, estamos ante un universo telúrico, ancestral, dominado por texturas abruptas e por cores terrosas nas que salientan os ocres, vermellos e negros. Un espazo intemporal de silenciosa xeoloxía, de covas, tobos e minas, que require para a súa correcta comprensión un observador atento e implicado.
Materiais humildes, pobres, sen valor comercial, retallos, restos rescatados por Cubillo que agora teñen un novo destino; un destino que irá mudando, evoluíndo, transformándose na mesma obra. Obxectos nos que o importante é o valor expresivo do propio material ou do propio obxecto. Esas reixas que agochan, que protexen e ameazan, fálannos de illamento e incomunicación e expresan, quizais, a soidade humana. Os anacos de madeira, e a cinsa, presentes en varias pezas, veñen constatar que permanece a cinsa, non o lume … Torcas, puntas, cravos e outros elementos industriais, ordeados en espazos xeométricos, sen dúbida cunha intención simbólica, parecen aludir a unha mensaxe críptica, ignota.
A paisaxe, de montaña, suxírese con simples liñas ou con arames. Velaí os ´campos minados`, as marcas, os signos, os cristais rotos, o sol, como un símbolo paternal e protector, reiterado na maioría das pezas. A natureza pedregal, irta, sen unha herbiña, expresa a súa potencia, mais tamén a súa queixa. Forza mineral e cósmica, anterior ao advento da vida, que aínda non chegou. Ou que chegou, pero xa non existe..?
Jesús D. Cubillo provoca unha reflexión entre os obxectos e a súa forma, a través da ubicación no soporte e das cualidades específicas de cada un deles. Non importa nin a procedencia nin o uso. Son elementos marxinais que encarnan valores transcendentes grazas á 'visión' que ofrece o artista. E son elementos neutros, que non emiten xuízos, nin xulgan nin falan, exprésanse en si mesmos, buscando a raíz oculta, o sentido último. A serena harmonía.